I get a lot of inquiries from you about yoga courses in India; about where it is worth doing them, where not, what are my recommendations. I think that it is such an individual choice and process that it makes no sense to recommend the right school for everyone. We are very different and it is beautiful. I was choosing through several factors: the program, location, price and whether women teach at school. As a female teacher, I did not want to support the patriarchal approach to yoga, which by definition is for everyone. There are also things I should have taken into consideration before going there for a TT, but I simply didn’t know. I want to share with you my experience, which might help you in avoiding unpleasant situations during this transformative process There are over 2,000 schools registered on paper in Rishikesh alone, and over 300 are actually functioning – so the choice is wide, the same as the variety of situations.

Price

While browsing different locations and course offers, we cannot deny, that prices in India are good in comparison to f.ex. Bali, US or Europe. However, you still have to be prepared for the fact that the price, to which is agreed before arrival may increase afterwards. This situation happened to me and Natalia when we came to Rishikesh. Firstly, it came out that our course would not take place in the school we chose (the process of “shifting” students between schools is quite common), but we considered it as a change in plus. Secondly, upon arrival, when registering, when we were to pay the previously agreed amount for the course, the teacher who received us demanded $ 500 more from each of us. If not for the fact that we had proof of previous arrangements in the form of an email, I do not know how it would end. I am very sensitive to fraud and I would simply give up, what would leave me without the accommodation and the training. And this is not a situation you want to experience in foreign country.

Conditions

It is worth checking your living conditions before paying the amount for the course. As you can guess, the curse of Instagram has also reached India, in which reality differs significantly from what is visible in the pictures. Very often the presented photos are from many years ago, while nobody refreshes the rooms in the meantime. The amount of students is so large that it is a really well organized business – not necessarily with care about the location or food served. On our TT, meals were brought from the Mother School, which was World Peace Yoga School. If you have no nutritional restrictions, there is a great chance that you will be quite satisfied with the dishes served – while for me (a vegan with numerous intolerances) I was treating food as a spiritual practice and simply fasted or went to eat elsewhere. This happens more and more often as time passes by – my tolerance to curry, rice and chapati (Indian bread) had decreased 🙂 At some point I even had a dream about hummus – and this was the moment when I started dining at the restaurants with great hummus. They make really good hummus in India!
From the delicious hummus let’s get to a slightly heavier topic, which is the guru/issue.

Teachers / “Guru”

Most people, who come to yoga courses are young women, and the teachers are usually Indian men. This creates a threat of being abused by teachers. Not only sexual, but also financial and energy abuse. Due to the fact that wherever there is some form of difference in power, space for abuse is created. One of the key principles in good yoga schools is rule that a teacher absolutely cannot date students during their training. As you can guess, for many people the rules are created in order to be broken. One of that people was Devesh, our alignment and hatha yoga teacher. The open secret at school was a fact that he was dating his students, although he did it very carefully so as not to leave any evidence. During my course, I heard about his 2 affairs with schoolgirls and I wouldn’t deal with gossip if Devesh wasn’t approaching me in that manner too (#metoo). I ignored all the red flags – rumors about the student he had abused in the previous course and his relationship with one of the girls in my group. And I didn’t really open my eyes until I found out that, despite all the romance in the background, he was in a committed relationship with his longtime partner. If you know me, you know about my ethics: I would never get into a relation with a person who is already committed. Devesh assured me he was just friends with his ex-girlfriend, which came out not to be true. This way, against my will, I was involved in a situation where another person was hurt – and it really hurt me as well.
I am a teacher myself and I know how students can put me as a guru in class. One of the most important things about being a teacher is never to abuse this position. This means maintaining ethical standards, humbleness and equal treatment for all students. He didn’t do that, favoring his chosen ones – including me. 

I wasn’t the only person who felt the imperative to describe the experience with him. When he was exposed with his behavior by one of fellow students, he said that she was drugged and crazy. And everyone believed him.

As students, watch out for what you project on your teachers. It is very easy, especially in such a hierarchical culture, to fall into the trap that someone knows better than you what is good for you. This wasn’t the case here, but I have seen it happen too many times in order not to talk about this.

Quality

Competition on the market is high. Schools make their offer more attractive by adding additional modules, trainings and types of yoga. Additional certificates do not always mean that we would receive the highest quality education. I witnessed a teacher with no theoretical and practical background in sound healing, bought bowls and decided to organize Sound Healing courses. Guess who was that teacher? 🙂

In addition, the fact that the course is run by an Indian does not mean that it is a properly trained person. And even amazing poses and a large number of followers on instagram are not a guarantee of that. Yoga is not a circus. Buying Yoga Alliance certificates (200, 300 and 500 HR) is a known practice among Indians. The price for such paper is on average 30,000 INR, or about  400 Euro.

Sometimes the courses are organized on a more spontaneous basis, which means that teachers come from the so-called “round-ups” and you can see that they have no knowledge to teach anything. Our anatomy teacher at Rishikesh was a hit, and instead of telling us about bones, fascia and muscles, he philosophically quoted songs from The Passenger.

Of course, the teacher and teacher are not equal to each other, which means our Philosophy or Meditation Teachers were really splendid.

Number of hours and course participants

One of the big disappointments on the 300-hour course was the number of hours. If you want to avoid a situation in which, you will have to fight to maintain the standard – before starting the course, ask for a schedule and count how many hours your course should actually have.  All these situations happened to me at the beginning of my stay in India and I am glad that this was done in this order, because the school and courses I took at Goa raised the bar significantly. Trust your intuition – you really feel when you first contact the school whether it is run with heart or not. I noticed this difference at Kashish Yoga, where the Owner, Prateek watches over the contact with the students. If anything I have to recommend to you – it is this school, which has a branch in Rishikesh and is called Fusion Yoga. If you mention my name, you will get a discount – but don’t let that be the deciding factor in your choice.

I encourage you to share your experiences in India, in particular those regarding fraud and abuse. India is very colorful, which means that black is also exists there. Each meeting is a lesson and it depends on us what we take from the experiences we have. I hope this text helps you in being mindful about what is happening to you. If you are interested I might write another text on how to recognize a teacher, who is a predator. Be brave. Be you.

POLSKI

Na co uważać wybierając się na kurs dla nauczycieli jogi w Indiach?

Kurs dla nauczycieli jogi w Indiach

Na co uważać wybierając się na kurs dla nauczycieli jogi w Indiach?

Dostaję od Was bardzo dużo zapytań dotyczących kursów jogi w Indiach: gdzie warto, gdzie nie, co polecam, a czego nie. Uważam, że jest to tak indywidualny wybór i proces, że rekomendowanie jednej, właściwej szkoły dla każdego nie ma najmniejszego sensu. Bardzo się od siebie różnimy i to jest piękne, natomiast ja kierowałam się kilkoma czynnikami: programem, lokalizacją, ceną i tym, czy w szkole uczą kobiety. Jako kobieta-nauczycielka nie chciałam wspierać i czerpać z patriarchalnego podejścia do jogi, która z założenia powinna być dla wszystkich. Chcę za to opowiedzieć Wam o pewnych uniwersalnych rzeczach, na które warto zwrócić uwagę będąc już na miejscu.

   W samym Rishikesh jest zarejestrowanych 2000 szkół na papierze, a ponad 300 funkcjonuje w rzeczywistości – więc wybór jest szeroki.

Ceny

Przeglądając różne oferty kursów i ich lokalizacje nie da się ukryć, że cenowo Indie wypadają bardzo korzystnie. Natomiast i tak trzeba się nastawić na to, że cena, która jest uzgadniania przed przyjazdem, na miejscu może ulec podwyższeniu. Taka sytuacja spotkała mnie i Natalię, gdy przyjechałyśmy do Rishikesh. Po pierwsze okazało się, że nasz kurs nie odbędzie się w szkole, którą wybrałyśmy (proceder „przerzucania” uczniów między szkołami jest dość częsty), natomiast w tym wypadku uznałyśmy, że to zmiana na plus. Po drugie – po przyjeździe przy rejestracji, gdy miałyśmy zapłacić ustaloną wcześniej kwotę za kurs, nauczyciel, który nas przyjmował, zażyczył sobie od każdej z nas po 500 dolarów więcej. Gdyby nie to, że miałyśmy dowód wcześniejszych ustaleń w postaci maila, nie wiem jak by to się skończyło. Jestem bardzo wrażliwa na oszustwa i pewnie po prostu bym zrezygnowała, zostając na lodzie – lokalizacyjnie i kursowo.

Warunki

Warunki mieszkaniowe warto sprawdzić przed zapłaceniem kwoty za kurs – czyli przed rejestracją. Jak się domyślacie – do Indii również dotarła klątwa Instagrama, w której rzeczywistość znacznie odbiega od tego, co jest widoczne na zdjęciach. Bardzo często na stronach internetowych prezentowane są fotografie sprzed wielu lat (czyli z momentu powstania danego miejsca), podczas gdy nikt nie odświeża pomieszczeń. Przemiał uczniów jest tak duży, że jest to naprawdę dobrze zorganizowany biznes – niekoniecznie z dbałością o lokalizację czy serwowane jedzenie.

Weganka z licznymi nietolerancjami

Nam posiłki przywożono ze szkoły-Matki, którą było World Peace Yoga School. Jeżeli nie macie żadnych ograniczeń żywieniowych, jest duża szansa, że będziecie całkiem zadowoleni z podawanych potraw – natomiast ja (weganka z licznymi nietolerancjami) miałam momenty, że musiałam traktować jedzenie jako duchową praktykę i po prostu pościłam lub szłam zjeść gdzie indziej. To ostatnie zdarza się z resztą coraz częściej w miarę upływu czasu na kursie – ileż w końcu można jeść tylko curry, ryż, chapati i paneer? 🙂 W pewnym momencie przyśnił mi się warszawski hummus i wtedy też zaczęłam stołować się w restauracjach, w których serwowali świetny hummus. W Indiach robią naprawdę dobry hummus! Z pysznego hummusu przejdźmy do odrobinę cięższego tematu, którym jest kwestia guru.

Nauczyciele/„Guru”

Na kursy jogi w większości przyjeżdżają młode kobiety, a nauczycielami z reguły są hinduscy mężczyźni. To tworzy zagrożenie w postaci nadużyć ze strony nauczycieli. Nadużyć nie tylko seksualnych, ale również finansowych i energetycznych. Z racji tego, że wszędzie, gdzie jest jakaś forma różnicy we władzy, stwarza się przestrzeń na nadużycia, jedną z kluczowych zasad w dobrych szkołach jogi jest to, że nauczyciel absolutnie nie może umawiać się z uczennicami w trakcie ich kursu. Jak się domyślacie dla wielu osób zasady są tylko po to, aby je łamać.
Jedną z takich osób był nasz nauczyciel alignmentu oraz hatha jogi. Tajemnicą poliszynela w szkole było to, że umawia się on z uczennicami. Oczywiście robił to bardzo ostrożnie, żeby nie zostawiać żadnych dowodów. W trakcie mojego kursu słyszałam o jego dwóch romansach z uczennicami i nie zajmowałabym się tymi plotkami, gdyby nie to, że smalił cholewki również do mnie.

Nadużycia seksualne

Zignorowałam wszystkie znaki – plotki o wykorzystanej przez niego uczennicy z poprzedniego kursu oraz jego relację z jedną z dziewczyn z mojej grupy. I tak naprawdę otworzyłam oczy dopiero wtedy, gdy dowiedziałam się, że pomimo tych wszystkich romansów tu na miejscu, jest w stałej relacji ze swoją długoletnią partnerką. Sama jestem nauczycielką i wiem, w jak łatwy sposób uczniowie mogą postawić mnie na zajęciach w roli guru.

Nauczycielki i nauczyciele jogi

W byciu nauczycielem jedną z najważniejszych rzeczy jest to, żeby nigdy tej pozycji nie nadużyć. Oznacza to zachowanie standardów etycznych, pokory i równego traktowania wszystkich uczniów. Ten Nauczyciel tego nie robił, faworyzując swoje ulubienice – między innymi mnie.
Jako uczniowie, uważajcie na to, co projektujecie na swoich nauczycieli. Bardzo łatwo, w szczególności w tak hierarchicznej kulturze jak hinduska jest wpaść w pułapkę tego, że ktoś wie lepiej od Was samych, co jest dla Was dobre. 

Jakość

Konkurencja na rynku jest duża. Szkoły uatrakcyjniają swoją ofertę poprzez dodanie dodatkowych modułów, szkoleń i rodzajów jogi. Nie zawsze dodatkowe certyfikaty oznaczają, że otrzymujemy edukację najwyższej jakości. Byłam świadkiem tego jak nauczyciel bez zaplecza teoretycznego i praktycznego w uzdrawianiu dźwiękiem, kupił sobie misy i postanowił organizować kursy Sound Healing. Zgadnijcie, kto był tym nauczycielem? 🙂

Dodatkowo to, że kurs prowadzi Hindus, wcale nie znaczy, że jest on osobą po prawidłowym szkoleniu. Ba, nawet „wygibasy” i duża ilość followersów na Instagramie nie są tego gwarancją. Joga to nie cyrk. Popularnym procederem wśród Hindusów jest kupowanie certyfikatów Yoga Alliance (200, 300 i 500 hr) od jednostek certyfikujących. Ceną za taki papier jest średnio 30000 INR, czyli około 1600 zł. Przypomina mi to internetowe certyfikaty nauczycielskie za 150 zł.

Bywa, że kursy są organizowane na poczekaniu, co oznacza, że nauczyciele również są z tzw „łapanki” i naprawdę widać, że nie mają zaplecza do uczenia czegokolwiek. Hitem był nasz nauczyciel anatomii w Rishikesh, który zamiast opowiadać nam o kościach, powięziach i mięśniach, w filozoficznym zamyśleniu cytował piosenki zespołu The Passenger.

Ilość godzin kursu

Jednym z dużych rozczarowań na kursie 300 godzinnym była ilość godzin. Jeżeli chcecie uniknąć sytuacji, w której tak jak my będziecie musieli walczyć o zachowanie standardu i ilości godzin – przed rozpoczęciem kursu poproście o grafik i policzcie, ile godzin w rzeczywistości ma mieć Wasz kurs. Zapisując się na kurs jogi w Indiach, spytajcie o to koniecznie.

Podsumowanie: kurs jogi w Indiach

Wszystkie te sytuacje spotkały mnie na początku mojego pobytu w Indiach i cieszę się, że odbyło się to w tej kolejności, dlatego, że szkoła i kursy, które odbyłam potem na Goa, znacznie podniosły poprzeczkę. Ufajcie swojej intuicji – naprawdę jeżeli już przy pierwszym kontakcie ze szkołą czuć, czy jest prowadzona z sercem czy bez niego. Ja tę różnicę zauważyłam przy Kashish Yoga, gdzie nad kontaktem z uczniami czuwa właściciel, Prateek. Jeżeli cokolwiek mam Wam polecać – to właśnie tę szkołę, która ma też swój oddział w Rishikesh i nazywa się tam Fusion Yoga. Jeśli wspomnicie, że jesteście ode mnie, dostaniecie zniżkę – ale niech to nie będzie czynnikiem decydującym o Waszym wyborze.

Zachęcam Was do tego, żebyście dzielili się swoimi doświadczeniami z Indii, w szczególności tymi, które dotyczą nadużyć. Indie są bardzo kolorowe, co wiąże się z tym, że również bardzo mocno można otrzeć się o czerń. Każde spotkanie z takimi sytuacjami jest lekcją i od nas zależy, co z niej wyciągniemy – niekoniecznie przechodząc przez traumy projekcji.